Gastblog Avalon: ode aan bio eten op school

Tine Tomme en Leentje Speybroeck maken thuis bio eten voor hun kinderen en dit willen ze graag ook op de schooltjes zien gebeuren. Met deze gastblog willen ze scholen, leerkrachten en ouders inspireren om meer natuur op kinderborden te brengen. Want het is niet zo moeilijk én de kinderen lusten het graag, zolang je maar een beetje moeite doet…Foto

Wat mij (Tine) betreft, leren kinderen 2 uur per week moestuinieren en 2 uur per week koken, als basisvaardigheden in het leven. Maar dit concept blijkt niet zo makkelijk te zijn. Alle stadsscholen krijgen hun maaltijden aangeleverd uit Limburg. De maaltijden zijn voorverpakt en opgewarmd. Als het veggiedag is, komen er boterhammen op tafel in plaats van een warme veggie maaltijd. Veggie koken is niet zo moeilijk. Er zijn veel kookboeken die bovendien inspiratie kunnen geven.

Onze kinderen weten hoe een iPad werkt, maar helaas niet waar ons eten vandaan komt.

Er zijn een aantal voorbeeldsteden waar wij onze (biologische) mosterd kunnen halen. Kijk maar eens naar Kopenhagen, daar krijgt iedereen op school biologisch eten.

In Engeland is er de Soil Association, die ervoor zorgt dat kinderen verse, lokale en biologische schoolmaaltijden krijgen. Ze bezoeken ook boerderijen en worden doorheen de voedselketen gegidst door de boeren.

Bij ons zijn er zeer kleinschalige projecten die echter niet zo makkelijk geïmplementeerd geraken in het klassieke schoolssysteem. Boerderij de Kollebloem leent bijvoorbeeld een stukje grond uit aan de gemeenteschool waar ze doorheen het jaar met een klas elk een vierkante meter beheren. Ze organiseren ook boerderijklassen.Foto: de Kollebloem

Het zijn inspirerende voorbeelden van transities in lokale schoolgemeenschappen. Dat het mogelijk is, bewijst Leentje ondermeer. Eén van onze zeer begaafde chefs in Avalon. Ze zette zich de afgelopen jaren in op haar school, in de moestuin en ijverde voor gezondere brooddozen.

Het vraagt niet meer dat wat tijd en engagement. Een samenwerking tussen de school, de leerkrachten, ouderwerking en de kinderen. Als je niet weet hoe, dan helpt Pim Pompoen van Velt je alvast vooruit. Met leerplannen, lesideeën, tips en tricks voor je eigen schoolmoestuin!

Tine.

Vorig jaar, eind september.

In freinetschool De Vlieger is de moestuin toe aan oogst. De bietjes blozen, de pastinaken popelen, de trostomaatjes trappelen van ongeduld dat het een lieve lust is. Hier moet nodig aan de slag door grijpgrage kinderhandjes, door ijverige veldmeisjes- en jongens. We zijn er dan ook meer dan klaar voor vandaag.

Boer Jan toont hoe het moet. Hij reikt spa en riek aan en het gaat van ikikikikik want iedereen wil wel eens steken, plukken en trekken. Het is een drukte van jewelste. Er wordt gezucht en aangemoedigd. De pastinaken krijgen een bad, de selder en de bladpeterselie worden secuur ontluisd, de tomaatjes gestreeld en bewonderd, de bietjes gewogen want wat een kanjers. En dan hebben we een bak vol lekkers. Dus kunnen we aan de slag.

Ik ben hun juffrouw of hun chef. Niets of niemand die hun zegt wat goed is en wat slecht. Ik kom maar een beetje knutselen. Met hen. Met groenten. Dat kan ik goed. Dat vind ik leuk. Ik toon graag wat je allemaal kan doen met eten dat zomaar uit de grond groeit. Dat je daar feest mee kan vieren. Dat er geen groter genieten is dan iets te hebben dat je zelf hebt gemaakt. En dat dan naar waarde smaken. Dat samen zoveel leuker is dan alleen. En dat samen met kinderen veel minder alleen is dan samen met de grote mensen. Dat leer ik dan weer van hen.

Ik heb potten mee en vanalles om mee te mixen, snijden, hakken, roeren. Ik heb flesjes en bokaaltjes vol vreemde kruiden die naar het zuiden ruiken. Ik heb look en uien. Dat doen ze graag. Snijden met snelle vingertjes. Iets in loepkleine stukjes prutsen. Prakken tot smurrie maar met een overgave waar elke zichzelf respecterende vakman/vrouw een voorbeeld aan kan nemen.

Ze zijn één en al oog en oor en neus en mond en handjes en overal tegelijk en leentjeleentjeleentje, mag ik nu eens? Tuurlijk. Ze mogen allemaal. We hebben maar een uurtje tijd en in dat uurtje moet er heel wat worden gepresteerd aan subliem broodsmeersel. Maar ik heb zoveel handen vandaag dat dat alleen maar kan lukken.
Als ik de brooddozen doorheen het jaar geloven mag, dan is het niet zo goed gesteld met de eetcultuur van onze kinderen. De naakte waarheid is helaas dat ouders hun kinderen een lunch meegeven met brood dat geen brood meer is maar isomo (doorsnee brood bevat gemiddeld 30 additieven waaronder meelverbeteraar, smaakstoffen, aluminiumhoudend bakpoeder, rijsmiddel, schimmeldodend middel, meelverbleker, antiklontermiddel, antischuimmiddel, en noem zo maar op) met daarop standaard charcuterie of sneetjes koeienkaas (lees: heel veel vet en zout, smaak- en kleurstoffen, bewaarmiddelen,enz.). Ok, ik vergeet de kerstomaatjes, radijsjes, appels, druiven en komkommers (het hele jaar door, seizoen of geen seizoen, heel vaak hydrocultuur, heel vaak ingevoerd, zelden zonder residuen van pesticiden).

Wat ik helaas vaak hoor als ik met mijn smeersels afkom: ‘Ik vind dat allemaal heel lekker hoor maar mijn kinderen lusten dat niet. Rode biet! Pastinaak! Selder! Dat is hier geen optie. Ons kind wil hespenworst en smeerkaas, een zuidafrikaanse Granny Smith, een australische Pink Lady en een Chiquitabanaan! En een Petit Gervais (boordevol calcium) als toetje of Kinder chocolade (van echte koeienmelk). De tonnen suiker houden we even voor bekeken. De ontstekingsverschijnselen bij een overdosis aan zuivel eveneens.

Vandaag hoeven ze geen schuimbrood. Vandaag lusten ze pastinaken en rode bieten, selder en peterselie alsof ze die elke dag eten. Vandaag is alles op. Borden vol gul gesmeerde toast zijn de hele school rond gegaan en geen klas die zijn neus optrok, geen kind dat kokhalsde. Nooit zag ik trotsere kopjes, glimmendere ogen en kleurrijkere smoeltjes en dito handjes. Ze hebben eten gemaakt. Samen. Voor en met elkaar. Uit hun eigen tuin. Ze hebben in het voorjaar zaad gezaaid, de zaailingen verspeend met een engelengeduld en de tederste greep, water aangedragen en verdeeld, gewied en zorg gedraagd. Ze hebben dit duur verdiende goed geoogst, gespoeld, geschild, klaargemaakt en opgediend. En ze hebben feest gevierd. Ze hebben geproefd dat de natuur smaakt. Dat daar niks voor nodig is dan wat goede wil en buitenluchthonger.

Dat dat is wat ik wil. Dat dat is waarvoor ik het doe. Kinderen leren voelen dat het kan. Weten wat je eet. Gebeten zijn door beter eten. En dat je dan geen konijn bent maar een creatief, gezond en bewust mensenkind met goede smaak.

Leentje.

De Vliegermoestuin kadert in het MOS, het milieu-op-school-project van het departement leefmilieu, natuur en energie. Ik maakte met de moestuinkinderen van De Vlieger rodebietentapenade, geitenkaaspastinaakspread en peterseliewalnotenpesto. (Effe scrollen in de linkjes en je hebt de receptjes zo te pakken)

Hier zie je hoe De Vliegermoestuin leeft.

Met dank aan Leentje Speybroeck van KookEetLeef en Tine Tomme van Restaurant Avalon, Stadslandbouw Gent en Farfield

Foto’s Vliegermoestuin: Leentje Speybroeck