7 tips voor de startende moestuinier

De trend zet zich al een aantal jaren door: moestuinieren is hip, vooral bij jonge mensen. Maar hoe begin je aan zo’n moestuin? En hoe pak je dat ecologisch aan? Deze zeven tips zetten je alvast op weg.

1 Begin klein

Wil je wel eens proberen of moestuinieren iets voor jou is? Begin dan vooral klein. De vierkantemeterbakken zijn daarvoor ideaal. Zo word je niet meteen overdonderd door het werk dat komt kijken bij het zaaien, wieden en oogsten. Hoewel, ‘werk’ is relatief. Ik zie het als therapie: met je handen in de aarde wroeten, we zouden het allemaal terug wat meer moeten doen.

Wil je een stukje van je gazon opofferen voor een klein moestuintje? Dan kan je de kartonmethode gebruiken. Hoe werkt het? Je dekt het gras af met CO2-neutrale karton, bedekt met compost, grasmaaisel of strooi en wacht ongeveer een maandje. Tegen dan is het gras onder het karton vergaan en kan je plantjes zetten. Met hardnekkig onkruid heb je wat meer geduld nodig, tot ongeveer 3 maanden.

Ga je voor een groter stuk? Dan kan je best gaan spitten. Maar geen nood: spitten doen we tegenwoordig meer één keer meer. Daarna gaan we met een grelinette of woelvork aan de slag. Die brengt lucht in de grond, maar voorkomt dat een hele laag aan bodemleven wordt bedolven onder dode grond (= spitten).  En dat met de grelinette werken kinderspel is (op zandgrond dan toch), zie je aan mijn zoontje Victor, die ongeveer de helft van de moestuin dit jaar voor zijn rekening nam!

2 Maak een plan

Kleine of grote tuin: alles begint bij een goed plan. Waarom plannen? Daar zijn twee goede redenen voor. Ten eerste kan je zo de allerbelangrijkste preventieve maatregel tegen allerlei ziektes en vieze beestjes in werking stellen: wisselteelt. Het principe van wisselteelt houdt in dat je groenten van dezelfde familie bij elkaar plant en die elk jaar een zaadbedje opschuift in je moestuin. Zo voorkom je al heel wat leed. De tweede reden voor een goed moestuinplan is dat je weet wanneer je wat moet zaaien en creëer je mogelijkheden om vb. na de vroege spinazie het zaadbed nog een keer te gebruiken om er sla, prei, rucola… op te zaaien of planten. Zo heb je twee keer plezier van één stukje grond.

3 Leer composteren

In een ecologische moestuin proberen we de kringloop zoveel mogelijk te sluiten. Dat wil zeggen dat we het tuinafval in de tuin houden en er via een natuurlijk proces van composteren de ideale meststof voor maken. In mijn vorige post over composteren las je er alles over!

4 Mulch? He?

Naast allerlei vervelende ziektes en beestjes, klagen veel moestuinders ook over onkruid, al noem ik ze liever ongewenste kruiden. Met onkruid kan je immers ook heel wat positieve dingen: je kan er lekker mee koken of plantengier maken, een shotje voedingsmiddelen voor je plantjes. Maar op onze zaadbedden komen we die ongewenste kruiden liever niet tegen en de beste manier om ze uit je moestuin te houden, is je bodem bedekt te houden. Dat kan je met hooi of strooi, maar ook met dunne laagjes grasmaaisel of houtsnippers. En dat bedekt houden van de bodem noemen we met een moestuinterm gewoonweg ‘mulch’.

5 Voorzaaien: ecologisch én economisch

Als beginnend moestuinder ging ik altijd plantjes kopen op de markt en plantte ik die in mijn tuin. Dat is een veilige optie als je je nog niet zeker voelt of in februari nog niet aan je moestuin wil beginnen denken. Maar sinds een paar jaar zaaien wij voor: binnen op de vensterbank en vanaf de vroege lente ook in onze serre. Dat voorzaaien heeft een dubbel voordeel: enerzijds kan je zo helemaal biologisch werken omdat er via verschillende webwinkels een groot aanbod biologisch zaadgoed op de markt is. Maar het is ook en pak goedkoper: voor de prijs van één plantje heb je immers ook een pakje zaad en daar kan je tot wel 50 plantjes mee zaaien.

6 Zaai en oogst verspreid

Een fout die ik zelf vaak maakte is te veel ineens willen zaaien. Dat is allemaal mooi als het dan begint uit te komen, maar tijdens de oogstperiode is het iets minder fraai. Je zit dan ineens met zo’n 15 kroppen sla, 3 manden radijsjes en een kilo of wat spinazieblaadjes. Daarom deze tip: als je verspreid zaait, zal je ook verspreid oogsten. En op die manier geraak je de radijsjes misschien iets minder snel beu gegeten.

7 Milieuvriendelijke inmaaktechnieken

Zit je toch ineens met massa’s rabarber, kool, radijsjes, tomaten, courgettes? De logische reflex van veel mensen is het goedje allemaal in de diepvriezer te steken. Maar er zijn een pak alternatieven die minder energie vragen. Zo maak ik van mijn tomaten altijd tomatensap en giet ik die kokend in gesteriliseerde flessen. We eten er tot een stuk in het voorjaar van. Maar ook fermenteren en inleggen op azijn verdienen meer aandacht. Groenten op die manier ingemaakt zijn niet alleen gezond, ze vragen ook helemaal geen energie. Weer dubbel winst!

PS. 5 moestuin boeken die je wilt lezen & Compost: het zwarte moestuin-goud

Beelden: Barbara Creemers voor I Love Eco