Vijf tips voor een keuken zonder hormoonverstoorders

Hormoonverstoorders zijn overal. Dat schreef ik al in dit artikel. Soms word ik daar moedeloos van. Dan lijkt het alsof onze leefomgeving zodanig vervuild en verstoord is, dat ik er zelf helemaal niets meer aan kan doen. Toch kunnen we heel veel zelf doen. Daarom vandaag: mijn tips om je keuken zo hormoonverstoordersvrij mogelijk aan te pakken.

Ga bio

Op een blog als I Love Eco is dit een open deur intrappen, maar het is wel de grootste win die je kunt maken op vlak van hormoonverstoorders. Als je het probleem economisch bekijkt, kunnen 4,4 miljard euro kosten per jaar enkel in België teruggebracht worden naar hormoonverstoorders. En het grootste deel daarvan heeft een rechtstreekse link met pesticiden. In de bioteelt is de basis dat er geen chemische pesticiden en kunstmest gebruikt worden.

Gezondheidsclaims mag je daar niet over doen, maar dat er voor de teelt van gewassen gekeken wordt naar wisselteelt om de grond minder uit te putten, groenbemesters en compost om op een natuurlijke manier de bodem te verrijken en natuurlijke vijanden om plagen aan te pakken, vind ik toch een heel ander uitgangspunt dan de spuit vergif boven halen bij plagen, tegen ongewenste planten en dieren.

Bio is duurder dan niet-bio. Dat komt omdat er meer plaats en tijd voor nodig is om biologisch te telen. Beweringen dat bio te duur is, kun je counteren door te zeggen dat ‘gewoon’ eten te goedkoop is. En door op het ritme van de seizoenen te kopen, spaar je al heel wat uit.

Verpakkingen

Mijn grootste ergernis als ik naar de winkel ben geweest: plastic verpakkingen. Niet alleen omdat mijn vuilnisbak ervan uitpuilt, ook omdat ingrediënten op die manier kunnen blootgesteld worden aan hormoonverstorende stoffen. Weekmakende stoffen in plastic zijn vaak niet gezond, net zoals BPA, dat nog in heel wat plastic gebruikt wordt. De waterafstotende laag in koffiebekers, pizzadozen en andere voedselverpakkingen, bevat vaak PFAS, een familie hormoonverstorende stoffen die bekend werd na het PFOS-schandaal bij 3M in Zwijndrecht.

De beste tip hiervoor is: probeer ze te vermijden. Gebruik je eigen doosjes en bakjes waar mogelijk. Voor koffie onderweg, om een slaatje te gaan kopen als lunch, voor de verstoog in de winkel, ja zelfs voor een brood of een pak frieten. Dat bespaart ons niet alleen een pak afval, we weren op die manier ook echt veel hormoonverstorende stoffen.

Glas

Ik maak in de zomer veel groenten in, dus ik heb sowieso een heel scala aan glazen potten. Maar ik word er hoe langer hoe meer fan van: om restjes in te vriezen en daarna meteen in de oven te zetten, om voorraden voor een week in de koelkast te bewaren, zelfs om vooraf bereide gerechtjes mee naar het werk te nemen. Tegenwoordig doe ik dat bijna uitsluitend in glazen potten.

We hebben met tien gezinnen uit de buurt ook een maandelijkse samenaankoop in een verpakkingsvrije winkel opgezet, allemaal in glazen potten. We wonen hier redelijk ver van biosupermarkten en verpakkingsvrij aanbod af, dus moesten we onze krachten wel bundelen om het ecologisch verantwoord te houden. En dat werkt: sindsdien koop ik droge voeding als rijst, pasta, noten, linzen, kikkererwten … allemaal in glazen potten.

Investeer in een goede pannenset

Pannen met antikleeflagen zijn al langer in opspraak. De antikleeflaag is immers gemaakt van teflon en teflon dankt zijn eigenschappen om niet te kleven aan de PFAS-familie, waarover ik hierboven al sprak. Het nadeel is dat teflon heel goedkoop was en een gezond alternatief niet zo vanzelfsprekend is. GreenPan verdiepte zich erin en vond een nieuwe manier van antikleeflagen uit diamant en een afgeleide van zand. Investeer dus in een goede pannenset, en zeker in een braadpan.

Afwasmiddel en poetsproducten

In gangbare poetsproducten zitten (logischerwijs) veel chemicaliën, vaak met hormoonverstorende eigenschappen. Ik moet toegeven dat ik me daar niet in verdiept heb, omdat het heel simpel te vervangen valt. Je eigen wasmiddel maken kan met drie ingrediënten: baking soda, marseillezeep en water. Je vindt hier een DIY-tip. Zelfgemaakte blokjes / poeder voor de vaatwasser heb ik nog maar sinds vorige week in gebruik, maar je vindt hier inspiratie. Dat is niet alleen gezonder, maar ook goedkoper. Zo kun je sparen voor die duurdere pannenset 😉

Uitsmijter: twijfel je? Je hebt recht op informatie

Twijfel je of je goed deed met een aankoop? Vraag dan bij de producent de ingrediënten op. Dat is je recht en ze moeten dat binnen de 45 dagen gratis doen. Een jammerlijke uitzondering: dit geldt niet voor cosmetica. Gelukkig bestaat er over cosmetica al heel wat kennis en zijn er veel alternatieven. Las je daarover de reeks over inspirerende vrouwelijke ondernemers die ik maakte?

Wat zijn jouw ultieme keukentips?