Leer eens een onkruid kennen #3: vogelmuur
Vogelmuur is een fantastisch plantje dat zeker wat meer aandacht verdient. Eigenlijk kun je aan de hand van dit plantje heel de fantastische strategie van ongeplande plantengroei uitleggen en dat is een vernuftig systeem dat moeder aarde toepast om zichzelf te beschermen.
Onbedekte grond
De natuur, die houdt niet van onbedekte grond. Ah nee, want onbedekte grond droogt snel uit als de zon schijnt. Als het hard waait, blaast de wind de bovenste laag zandkorrels weg. En als het regent, spoelt onbedekte grond snel uit. Onbedekte grond is de meest onnatuurlijke wens van de mens in hun tuin. In de moestuin gebeurt het toch wel eens, dat je dat even moet in stand houden. Want in helemaal bedekte grond kun je niet zaaien, bijvoorbeeld. Of nadat je een heel bed kolen geoogst hebt. Zo dook vogelmuur afgelopen najaar weer in mijn moestuin op. De kolen eruit, onbedekte grond, en binnen de twee weken waren daar de plantjes vogelmuur die er op een wonderbaarlijke manier in slaagt om heel snel een dichte mat te vormen om zo de grond te beschermen. In het najaar heb ik er redelijk wat van geoogst en opgegeten. Nu wacht ik op nieuwe scheuten en planten, omdat die super gezond zijn.
De plant
Stellaria media heet vogelmuur in het Latijn. En wie een paar woorden Latijn kent, zal er het woord stella in herkennen: ster. Vogelmuur heeft dan ook kleine, sterachtige bloemen, wit van kleur. Het plantje is relatief klein en heeft puntig-ovale bladeren die lekker sappig zijn.
Eetbaar en gezond
De hele plant is eetbaar. In de negentiende eeuw werd de plant door de Beierse kruidenarts Kneipp, tegenwoordig bekend van de badolie, aangeprezen als kalmerend middel bij irritatie van luchtwegen en als slijmoplossend middel bij vastzittende hoest. Ook kippen zijn verzot op vogelmuur. Het zou hun weerstand bovendien verbeteren.
Vogelmuur in de keuken
- In november was ik in de Superette in Gent. Ik bestelde er een toast (van dat heerlijk zuurdesembrood) met gebakken wortelen met een sausje van honing en ricotta. Het groen erbij was vogelmuur en het smaakte er voortreffelijk bij. Een tip die ik daar meenam: heb je geen sla of verse kruiden in huis? Ga dan gewoon wat vogelmuur plukken en gebruik die als sla. In een workshop vegetarisch koken maakte ik met de deelnemers eens een wrap gevuld met een bonenstoofpotje (het recept staat trouwens hier beschreven) en als groen tussen de wrap gebruikten we: vogelmuur!
- Maar net zo goed op een lekker bord pasta, in de puree, als vers groen in de soep of op een boterham met cottage cheese of zelfgemaakte vegan cashewkaas.
- Het summum van vroege lente is vogelmuur gaan plukken langs de beek vlakbij ons huis en hier een smoothie van maken. Maak die smoothie niet alleen van vogelmuur, want dan smaakt het redelijk bitter en gras-achtig. Maar met deze ingrediënten vind ik het een topper:
- 1 kiwi
- 1 appel
- 500 ml kokoswater
- twee handen vol vogelmuur, goed gewassen
- optioneel: komkommer (maar die groeit dan eigenlijk buiten nog niet) en munt (als die de winter overleefd heeft in je kruidentuin)
- Ook een topper in de lente: een lekker fris voorjaarsslaatje. Hiervoor heb je nodig:
- vier handen vol wilde kruiden zoals vogelmuur, maar ook zevenblad, paardenbloemblad, ridderzuring, look zonder lookblad, paarse dovenetel
- optioneel: enkele madeliefjes
- twee handen vol gemengde kruiden uit de kruidentuin: bieslook / peterselie / citroenmelisse / munt / oregano
- een eetlepel zonnebloempitten
- een eetlepel pompoenpitten
- een eetlepel sesamzaad
- voor de dressing: drie eetlepels witte balsamico-azijn • twee eetlepels rijststroop • peper • zout
En zo maak je het:
- Was alle kruiden goed en droog ze met een slazwierder.
- Knip of snij alle kruiden grof en meng ze goed door elkaar.
- Maak de dressing door alle ingrediënten in een kommetje te doen en met een garde goed te mengen. Proef even en kruid zo nodig wat bij.
- Rooster de pitten door ze in een droge pan te verhitten tot ze licht bruin kleuren.
- Meng de pitten door de sla en overgiet net voor het opdienen met de dressing.
- Optie: werk af met een madeliefje.
Als je dit allemaal weet, kun je vogelmuur toch geen vervelend onkruid meer vinden, toch?
Wat een toffe tips weeral! En dat voorjaarsslaatje, mmm ziet er zalig lekker uit!